Thursday, 5 November 2015

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΒΕΪΚ?
Χάσεκ και Κάφκα ήτοι o κόσμος του αλλόκοτου


του Κάρελ Koσίκ


Μετάφραση: Μάριος Δαρβίρας

[1. Κάφκα και Χάσεκ

Oι Χάσεκ και Κάφκα γεννήθηκαν την ίδια χρονιά στην ίδια πόλη, την Πράγα όπου και πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους. Η Πράγα ήταν επίσης η πόλη αυτή όπου περίπου στα χρόνια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου έγραψαν τα έργα τους για τα οποία αργότερα θα γίνονταν παγκοσμίως γνωστοί. Πέθαναν με διαφορά μόλις ενός χρόνου ό ένας από τον άλλο, στις αρχές τις δεκαετίας του ’20. Βεβαίως αυτές είναι επιφανειακές και συμπωματικές διαπιστώσεις και καθεαυτές δεν μας λένε και πάρα πολλά όσον αφορά στην σχέση των δύο δημιουργών.]

Το προγραμματικό αυτό όπως έχει χαρακτηριστεί από τον ίδιο δοκίμιο, του ανυπότακτου Τσέχου φιλοσόφου και ανθρωπιστή Κάρελ Κοσίκ (Karel Kosík, Πράγα 1926-2003), δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το έτος 1963 υπό τον τίτλο “Kdo je Svejk , Hašek a Kafka neboli groteskní svet” στο περιοδικό Πλάμεν , τεύχος 6. Εδώ παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα 

Όλο το μεταφρασμένο κείμενο εδώ

Thursday, 29 October 2015

Man and Philosophy


Karel Kosík 

Written: 1965;
Source: The Autodidact Project;
First Published: Erich Fromm (ed.), Socialist Humanism: An International Symposium, Garden City, NY: Doubleday, 1965, pp. 162-171.
Translated: Ronald Sanders.
Transcribed: Ralph Dumain.

Download article in pdf format here 

Thursday, 1 October 2015

Ještě o Karlu Kosíkovi

Alena Wagnerová

K Listům 4/2006

Ve svém nepochybně záslužném článku k nedožitým osmdesátinám Karla Kosíka se Karel Hrubý dopouští podstatné chyby v tom, že Kosíkův vývoj začíná sledovat od jeho poválečného návratu z nacistického vězení a zcela pomíjí léta, která zatčení předcházela. Právě tyto roky jsou pro pochopení zrání Kosíkovy osobnosti, jeho politických a morálních postojů neodmyslitelné.
Kosík se totiž z nacistického vězení nevrátil jako přesvědčený komunista, jak to píše ve svém článku Hrubý, ale do vězení se jako přesvědčený komunista a člen odbojové organizace Předvoj dostal. A to je velmi podstatný rozdíl.
Zcela konkrétně se Kosík vrátil z terezínské Malé pevnosti, která pražskému gestapu sloužila jako pobočná věznice pro vězně ve vyšetřovacím řízení. Zde byla řada členů Předvoje
po svém zadržení v říjnu 1944 vězněna a převážena k výslechům do Prahy, ale zde se v nelidských podmínkách vězeňské každodennosti naplňovala i solidarita mezi členy skupiny, a tím potvrzovala morální východiska jejich dosavadního úsilí. Zde Kosík také 2. května 1945 zažil popravu řady svých blízkých kamarádů z odbojové organizace, které více méně náhodou sám ušel. Jim se do smrti cítil být morálně zavázán a tento závazek velmi podstatně ovlivňoval Kosíkův kritický postoj k vývoji po roce 1989, viz i titul jednoho z jeho posledních filosofických esejů Jinoch a smrt, jenž se k tomuto zážitku vztahuje.

Wednesday, 16 September 2015

Adolfo Sánchez Vázquez

Gabriel Vargas Lozano
el filósofo hispanomexicano nació en algeciras en 1915
y murió en ciudad de méxico en 2011.
es autor, entre otros libros clásicos, de las ideas estéticas de marx,

Traducción e introducción del extraordinario libro del filósofo checo 

I
El próximo 17 de septiembre se cumplirán cien años del nacimiento de Adolfo Sánchez Vázquez en Algeciras, Cádiz, y cuatro años de su desaparición el 8 de julio de 2011 en Ciudad de México, y con ese motivo se organizó un importante coloquio los días 1, 2 y 3 de septiembre en la Facultad de Filosofía y Letras de la UNAM.
La vida de Sánchez Vázquez transcurrió entonces durante casi todo el siglo XX y parte del XXI y, en ese lapso, se vio enfrentado a diversos movimientos que conmocionaron al mundo, que le permitieron templar el carácter y enfrentar con entereza las adversidades de la historia.
Su primera experiencia fue vivir en medio de una coyuntura histórica: la defensa de la República española frente al fascismo. Muy joven, se incorporó a la militancia política en las juventudes comunistas y tomó las armas en el frente de Aragón y en la batalla de Teruel. Para desgracia del mundo, los republicanos fueron derrotados y miles de españoles tuvieron que salir al exilio. Ha quedado para la historia aquel acto del Presidente Cárdenas abriendo las puertas de México a los refugiados entre los que venían algunos representantes de lo más granado de la ciencia, la filosofía, el arte y la literatura, para fortuna nuestra y para desgracia de España. Sánchez Vázquez, junto con sus compañeros de camarote en el Sinaia, Juan Rejano y Pedro Garfias, vislumbró a lo lejos las costas de Veracruz teniendo como horizonte un destino incierto. Cada vez que se ofrecía, Sánchez Vázquez recordaba los versos de Garfias:
Como en otro tiempo por la mar salada
Te va un río español de sangre roja,
De generosa sangre desbordada…
Pero eres tú, esta vez, quien nos conquista
Y para siempre, ¡oh vieja y nueva España!
En el frente de Cataluña en 1939, con Manuel Vidal, Fernando Claudín
y Manuel Azcárate

En aquel período, el joven Sánchez Vázquez quería ser poeta, como Machado, como Emilio Prados, como Rafael Alberti. Inclusive escribió un libro de poemas que perdió en la guerra, denominado El pulso ardiendo y que, con inmensa alegría, recuperó de manos de Manuel Altolaguirre en México. El exilio fue para Sánchez Vázquez un profundo trauma, un desgarrón, una ruptura interior, “una herida que nunca cierra”. Así lo escribió con todo su dramatismo en su epílogo al libro Exilio! que se publicara en 1977 en México, en el que participaron valiosos escritores y prologó García Márquez. Cada quien tiene el derecho de asumir una posición frente a sus experiencias vitales y de caracterizar acontecimientos tan dolorosos como la pérdida de su propia patria. Sin embargo, como el propio Sánchez Vázquez decía, había que asumir los retos que surgían en la nueva tierra: había que luchar por la vida: traducir, enseñar, cuidar a los niños de Morelia, sintetizar argumentos de películas, pero también redoblar su militancia en el Partido Comunista Español: porque había que volver a España y derrotar al dictador. Pero llegó un momento en el cual la sección mexicana del Partido chocó con la dirigencia del pce y este choque lo llevó a concentrarse en sus estudios de literatura y filosofía. Fue entonces que en la Facultad de Filosofía y Letras de la UNAM encontró, por primera vez en su vida, a un filósofo marxista “de carne y hueso”. Se llamaba Eli de Gortari, quien lo nombró su ayudante. Más tarde, Eli y Adolfo se convertirían en las dos figuras centrales del marxismo en México y Latinoamérica. Uno desarrollando la vía de la lógica dialéctica y la filosofía e historia de la ciencia, y el otro, realizando toda una impugnación de la profunda deformación a que habían sometido a Marx los burócratas del “socialismo real”. El primer golpe lo dio Sánchez Vázquez con su libro Las ideas estéticas de Marx (1965) en el cual demostró que había una enorme riqueza estética en sus ideas y que el realismo socialista era una auténtica falsificación. Se unía así a pensadores como Lukács, Brecht, Della Volpe, Gramsci y tantos otros que reunió en una antología de dos volúmenes (Estética y marxismo, 1970). El segundo golpe radical fue el de recusar la concepción mecanicista de la filosofía, el célebre “materialismo dialectico” staliniano y proponer la tesis central de que el “marxismo era una filosofía de la praxis” (Filosofía de la praxis, 1967). Aquí hay que afirmar que, a pesar de que otros autores como Gramsci y Labriola sostuvieron esta tesis, la vía profundizada por Sánchez Vázquez fue original y distinta a la seguida por ellos o después por la yugoslava Escuela de la praxis. He realizado un trabajo en el que confronté las posiciones de Sánchez Vázquez y Gramsci y en donde encuentro puntos de identidad y diferencia, así como la necesidad de una síntesis superadora (En Raíces en otra tierra. El legado de Adolfo Sánchez Vázquez, varios autores, Era, 2013) 

El escritor Adolfo Sánchez Vázquez saluda después de recoger el Premio Nacional de Artes 2002.
Foto: Cristina Rodríguez / La Jornada
Sus reflexiones sobre la estética y la filosofía de la praxis, que durarán toda su vida, representan, de por sí, una hazaña que sólo realizan los grandes filósofos al poner en cuestión las propias convicciones y emprender una profunda reforma del entendimiento. En efecto, las revelaciones de Jrushchov en el XX Congreso del PCUS en torno a los crímenes de Stalin; el triunfo de la Revolución cubana; la invasión del Pacto de Varsovia en Checoslovaquia para impedir la llamada “Primavera de Praga” y una rigurosa y penetrante reflexión sobre la obra del joven Marx que lo llevara a escribir su libro Filosofía y economía en el joven Marx (los manuscritos de 1844) publicado en 1982, le permitieron concluir que había que explorar la senda de las relaciones entre teoría y praxis. Sobre la estética posteriormente vino una serie de libros que culminaron con su Invitación a la estética y De la estética de la recepción a la estética de la participación (2005). Pero Sánchez Vázquez también profundizó en el terreno de la ética que había sido abordado de manera insuficiente en el marxismo. En su Ética (1969) declara que el movimiento estudiantil mundial de ese año, que culminó en México con la terrible matanza de Tlaltelolco, fue lo que lo llevó a publicar un libro de texto sobre este tópico. Sin embargo, era también necesario esclarecer la relación de la obra de Marx con la ética y los innumerables problemas que se han presentado en el terreno político. Es por ello que dos de sus últimos libros fueron dedicados a la reflexión sobre los valores (El valor del socialismo, 2003) y su crítica al pragmatismo en la izquierda y su evaluación de la no violencia a propósito del neozapatismo, movimiento con el cual se solidarizó (Ética y política, 2007), pero también agregaría su extraordinaria meditación sobre la violencia en su Filosofía de la praxis, abordando preguntas como: ¿qué es la violencia?, ¿cuáles son sus diversas formas?, ¿cuáles sus causas?, y también si es posible un mundo sin violencia. El tema de la ética también lo llevó a escribir ensayos como “Izquierda y derecha en la política ¿y en la moral?”

Sunday, 30 August 2015

Karel Kosík v mé paměti

Josef Zumr 


Z konference o českém filozofovi

S Karlem Kosíkem jsem se poprvé osobně setkal někdy v druhé polovině roku 1952, kdy měl veřejnou přednášku o českých radikálních demokratech. To bylo téma, které mě zajímalo, protože rok předtím jsem absolvoval Filozofickou fakultu UK disertační prací o vztazích českých demokratů s ruskou revoluční demokracií. Kosíkovo jméno jsem znal už předtím z několika článků v novinách, ale na fakultě jsme se nesetkali. (Začal jsem studovat v roce 1947, kdy Kosík byl už v SSSR, a když se koncem roku 1949 vrátil, byl jsem už zaměstnaný a na fakultu jsem často nechodil. Brzy nato Kosík nastoupil na dvouletou prezenční službu.)

Dne 1. října 1953 jsem byl přijat jako vědecký aspirant do právě vzniklého Kabinetu pro filozofii ČSAV, kde Kosík začal o několik měsíců dříve také pracovat, a to právě na knize o českých radikálních demokratech. Téma mé kandidátské práce se sice týkalo také českého myšlení 19. století, ale nikoli radikálních demokratů. Přesto jsme se na tomto tématu s Kosíkem pracovně sešli: redigoval v té době sborník J. V. Frič a demokratické proudy v české politice a kultuře a vyzval mě, abych do sborníku přispěl studií o Fričovi, vycházející z mé disertační práce. Tato spolupráce nás sblížila i názorově. Volba historického tématu jako badatelský úkol nebyla totiž náhodná. Byl to určitý únik ze scholastických cvičení, jaká se v té době pěstovala v SSSR i u nás v oblasti tzv. marxismu-leninismu na univerzitních i akademických pracovištích a která měla nahrazovat skutečnou filozofii. Domnívali jsme se, že marxistická metodologie se může prohloubit právě prací s konkrétním historickým materiálem a může obohatit i širší kulturně společenskou oblast.

Tuesday, 25 August 2015

Dialektika konkretniho

Karel Kosík
Dialektika konkrétního : (studie o problematice člověka a světa)


Stupeň a míra svobody, aktivita člověka ve společenských vztazích, praxe, ekonomie, filosofie v Marxově Kapitálu, konkrétní totalita, duchovní reprodukce skutečnosti, racionalistický a dialektický rozum - tyto a jiné nejpalčivější, hojně diskutované problémy dneška jsou namnoze objevně rozvíjeny a řešeny. Rozbory se opírají o spolehlivé a tvůrčí ovládání marxismu. V jejich závěru nalézáme nový pohled na filosofickou antropologii.











TO SEE FULL TEXT CLICK HERE:                     
http://kosikphilosophy.blogspot.gr/p/texts_29.html

István Mészáros talks about Lukacs

The very important Hungarian philosopher István Mészáros speaks about his great teacher, György Lukács.


Saturday, 22 August 2015

Lumpenburžoazie a vyšší duchovní pravda

Lumpenbourgeoisie is a term used primarily in the context of colonial and neocolonial elites in Latin America, which became heavily dependent and supportive of the neocolonial powers. It is a hybrid compound of the German word Lumpen (rags) and the French word bourgeoisie.
Lumpenbourgeoisie is a term often attributed to Andre Gunder Frank in 1972 (although the term is already present in Paul Baran's The Political Economy of Growth from 1957) to describe a type of a middle class and upper class (merchants, lawyers, industrialists, etc.); one that has little collective self-awareness or economic base and who supports the colonial masters. The term is most often used in the context of Latin America.

Frank writing on the origins of the term noted that he created this neologis lumpenbourgeoisie from lumpenproletariat and bourgeoisie because while the Latin America's colonial and neocolonial elites were similar to European bourgeoisie on many levels, they had one major difference. This difference was their mentality of the Marxist lumpenproletariat, the "refuse of all classes" (as described in Marx's The Eighteenth Brumaire of Louis Napoleon) easy to manipulate to support the capitalist system, often turning to crime. Similarly, the colonial elites would—while not involved in crime activities—hurt the local economy by aiding the foreign exploiters. Foreign colonial powers want to acquire resources and goods found in the colonies, and they find this facilitated with incorporation of the local elites into the system, as they become intermediaries between the rich colonial buyers and the poor local producers. The local elites become increasingly reliant on the system in which they supervise gathering of the surplus production from the colonies, taking their cut and before the remaining goods are sold abroad. Frank termed this economic system lumpendevelopment and the countries affected by it, lumpenstates.
The term Lumpenbourgeoisie was already used in Austria by about 1926. The author was an Austrian social democratic journalist and he used the term in at least one article in a Viennese periodical. Another example of the use of the term was given by Czech philosopher Karel Kosík in 1997. In his article, Lumpenburžoazie a vyšší duchovní pravda ("Lumpenbourgeoisie and the higher spiritual truth") he defines Lumpenbourgeoisie as "a militant, openly anti-democratic enclave within a functioning, however half-hearted and thus helpless democracy".
"Lumpen-bourgeoisie" also occurs in E. Franklin Frazier's The Black Bourgoisie (1957), which was translated from the original French text that was published in 1955. He uses it to describe African American businessmen who cling to what he terms the "myth of Negro business" to affect meaningful change in racial politics (173). He was especially focused on the development of black-owned business that developed and expanded in both the U.S. South and North during the first decades of the 20th Century. 

Monday, 17 August 2015



Knižní tipy podle Salonu: Karel Kosík přítomný

Pro první vystoupení v Salonu v květnu 1997 mne Karel Kosík požádal, zda bychom k textu Lumpenburžoazie a vyšší duchovní pravda místo obvyklého aktuálního snímku neotiskli fotografii z roku 1979.


Karel Kosík v roce 1979 na fotografii Věry Kunderové.
FOTO: Věra Kunderová

neděle 29. května 2005, 16:17

Její autorkou byla Věra Kunderová. Tahle epizoda pro mne nad jiné Kosíka srozumitelně charakterizuje: dbal na detail jako výraz inteligence, slušnosti, džentlmenství, kultury... Tou fotografií vyjádřil i svoje zázemí, přátelství a duchovní spřízněnost s dnes ve světě nejrespektovanějším žijícím českým spisovatelem. Později, při práci nad sazbou dalších úvah, nabývala Kosíkova až úzkostlivá akurátnost podoby básnické tvorby. Nejen že opravil slovo kvůli přesnějšímu významu, ale taky proto, aby drželo atmosféru, rytmus a melodii věty, odstavce. V úvaze, ve filosofickém textu! 


Kosíkovi přátelé Irena Šnebergová a Josef Zumr připravili do svazku k vydání dvanáct Posledních esejů. Všechny vyšly v Salonu, který se stal Kosíkovi blízkým natolik, že jinde už (s výjimkou několika zahraničních vystoupení) nepublikoval. Ten postupně více přátelský než pracovní vztah pak naplnil i jediným rozhovorem, v němž neodpovídal písemně, ale nechal své vyprávění nahrávat na magnetofon, "tolerované zlo". S Janem Kašparem strávili v říjnu a listopadu 1999 hodiny a výsledkem se stal autoportrét s názvem jakoby už - to se mi tak teprve po jeho odchodu připomíná - odkazujícím: Čest demokratů je v poctivosti. 

Rozhovor není součástí svazku - a není to vada či nedostatek. Asi by nepřiměřeně odváděl pozornost od úvah, které tvoří celek a - bohužel -také filosofovu závěť. Nedokončenou, protože Kosík pracoval na závěrečném textu a doslova se s ním více než půldruhého roku trápil. Několikrát zavolal, že můžeme jít na víno na Smíchov ke Stárkovi, že už to bude - abych ho našel s provinilým úsměvem, že ne, že zjistil, že to není ono, že to musel zase zahodit... 


Po analýzách a kritice chtěl napsat o předpokladech a snad i námětech pro východisko jak z krize české politiky, tak z toho, v čem se potácí především euroatlantická část světa a s její dominancí i všichni ostatní. Zůstalo u výzvy ke kritickému myšlení, protože: 

V propojeném národním a globálním hospodářství platí "zákon zachování hmoty", který říká, že ukradené (vytunelované) miliardy nejsou ztracenými penězi, žijí dál svým životem a pracují: rozmnožují se a rostou. Ale ekonomický "zákon zachování hmoty" zakrývá existenci jiné "zákonitosti" ohlašující úbytek nebo dokonce zánik ducha. Co jsou vytunelované miliardy proti smrtelnému nebezpečí, které hrozí planetě z vytunelování a podtunelování smyslu lidské existence?






Filosofia 2004, 192 stran, cena neuvedena

Zdenko Pavelka     Source:www.novinky.cz

Prague

The birthplace of the Czech Philosopher Karel Kosik as you have never seen


Friday, 14 August 2015

"Ο μεγαλύτερος τσέχος συγγραφέας Jaroslav Hašek" και άλλα σατιρικά διηγήματα


Συγγραφή: · Jaroslav Hašek 
Μετάφραση: ·Μάριος Δαρβίρας 
Έκδοση: Δεκέμβριος 2012 από "Φαρφουλάς" 
Σελ.:80 (17χ12), Μαλακό εξώφυλλο, ISBN: 960-9441-37-8

Το Χιούμορ, σύμφωνα με έναν μύθο, ήταν ένα γελαστό και έξυπνο αγόρι, που κάποτε θέλησε να επισκεφτεί τους ανθρώπους. Περπάτησε στην εξοχή, πέρασε από χωριά, συνάντησε εργάτες στα χωράφια, πλανόδιους μουσικούς στους δρόμους, παιδιά, γυναίκες, γέρους, με όλους πέρασε ωραία, γλέντησαν και ευχαριστήθηκαν. 
Μα, όταν έφτασε στην πολιτεία, κανείς δεν του έδινε σημασία. "Μπα" αναρωτήθηκε το Χιούμορ, "εγώ άλλαξα ή ο κόσμος;". Ρωτούσε τους ανθρώπους που συναντούσε, αλλά όλοι τον φώναζαν ενοχλητικό, τεμπέλη και παρωχημένο. Οι έμποροι είπαν πως δεν είχαν καιρό να χάνουν μαζί του, οι καλλιτέχνες πως είναι άχρηστος για την τέχνη και, όταν μπήκε σε μια συνέλευση σοφών, αυτοί τον πέταξαν έξω με τις κλοτσιές γιατί δεν ταίριαζε με τη σοβαρότητά τους. 
Το Χιούμορ στην αρχή πικράθηκε και δάκρυσε. Ύστερα, όμως, θύμωσε και ορκίστηκε να εκδικηθεί τους ανθρώπους. Από την ημέρα εκείνη, μεταμορφώθηκε κι έγινε η "Καυτή Σάτιρα"! 
Η καυτή σάτιρα του Γιάροσλαβ Χάσεκ ξεκινάει απ' τον ίδιο -όπως φανερώνει και ο τίτλος της συλλογής- και στο πέρασμά της ξεχαρβαλώνει τα πάντα! 

Tuesday, 11 August 2015

REFLEXIONES ANTEDILUVIANAS


Discusión sobre el gran pensador checo, maestro de la dialéctica

PRESENTACIÓN DEL LIBRO “REFLEXIONES ANTEDILUVIANAS” DE KAREL KOSIK (AUTOR DE “DIALÉCTICA DE LO CONCRETO”), PRÓXIMO JUEVES 29 DE NOVIEMBRE 12:00 HRS, AUDITORIO DEL CEIICH, TORRE II DE HUMANIDADES, UNAM

Karel Kosik (1926-2003) es uno de los más importantes pensadores contemporáneos. Su obra, dispersa y ya prácticamente inconseguible, es paradigmática de la revitalización del marxismo en los años sesenta del siglo XX.
Este libro, galardonado en el año 2000 con el Premio Tom Stoppard de la Fundación Carta 77, fue el último publicado por su autor, quien así comienza a ser reivindicado en su país después de más de tres décadas de ostracismo y persecución.
En los ensayos aquí reunidos, Kosik pretende, nos dice, “llamar la atención sobre el diluvio que se extiende por todo el mundo y en el que la humanidad podría perecer”. Como en el conjunto de la obra de Kosik, en estas páginas brilla la profundidad, erudición y la sabiduría propias de un pensamiento que entronca explícitamente con la tradición humanista del Renacimiento, con el aliento crítico de la Ilustración, con los más importantes hallazgos de la filosofía hasta nuestros días y con las corrientes democráticas radicales modernas.


Esta riqueza reflexiva le permite poner ante nuestra mirada el dominio de un capitalismo que ya es mundial y se ejerce desde la estructuración de las ciudades y de la experiencia elemental del tiempo y el espacio que surge de la relación enajenada con los objetos de uso cotidiano. Esta es la crisis que hoy exige, señala el autor, “una transformación fundamental capaz de definir de una manera nueva”, desde el sentido originario de la verdad y lo comunitario, “la relación del hombre con todo lo que es: con la naturaleza, con la historia, con el tiempo y consigo mismo.”



Thursday, 6 August 2015

ΚΡΙΤΙΚΗ


ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 18/07/2003


Για τον Τσέχο μαρξιστή φιλόσοφο Karel Kosίk (1926-2003) οι Μ. Lowy και Η. Tarcus, υπεύθυνοι στην πραγματικότητα για τούτη τη συλλογή κειμένων, γράφουν στον πρόλογο της παρούσας έκδοσης: «Ο Κάρελ Κόσικ δεν είναι μόνο ένας από τους πιο σημαντικούς φιλοσόφους του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα αλλά κι ένας απ αυτούς οι οποίοι ενσάρκωσαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το πνεύμα της αντίστασης της κριτικής σκέψης. Είναι επίσης ένας ανάμεσα στους λίγους εκείνους οι οποίοι αντιστάθηκαν διαδοχικά στις τρεις μεγάλες δυνάμεις καταπίεσης της σύγχρονης ιστορίας: στο φασισμό κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 40, στο γραφειοκρατικό σταλινικό καθεστώς από το 1956 και στη δικτατορία της αγοράς από το 1989» (σ. ix). Ιδού με τον πιο λακωνικό τρόπο διατυπωμένη η ουσία μιας τεθλασμένης βιογραφίας που περνά μέσα από την αντιφασιστική πάλη και τον εγκλεισμό στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, τον αγώνα για τη δημιουργία μιας ελεύθερης πνευματικής ζωής στο πλαίσιο των λεγόμενων σοσιαλιστικών δημοκρατιών, τη συμμετοχή στην εξέγερση της Πράγας και το στυγνό εκτοπισμό εκ μέρους των στρατοκρατών της Μόσχας και των ανδρεικέλων τους, την ανυποχώρητη εναντίωση τέλος στο φιλελεύθερο εμπορευματικό εκβαρβαρισμό των πρώην «σοσιαλιστικών δημοκρατιών» μετά την κατάρρευση του σοβιετικού ιμπεριαλισμού και την άνευ όρων παράδοσή τους στις αρπάγες της κεφαλαιοκρατικής αγοράς.
Η κρίση της νεωτερικότητας
Συγγραφείς: Karel Kosik

Θέμα: Φιλοσοφία
Εκδότης: Ψυχογιός

Σελίδες: 264
ISBN: 9789602746967
Ημ. Έκδοσης: 01/03/2003




Μετέφρασαν οι: Νάσος Γκόρτσος, Ειρήνη Μαρκίδη, Μαρία Μαρκίδη, Κατερίνα Πορφυρογένη.

[...] Σε μια εποχή όπου τόσοι στοχαστές έχουν χάσει την αυτονομία τους προκειμένου να υπηρετήσουν τους ισχυρούς αυτού του κόσμου ή έχουν λοξοδρομήσει από την ιστορική πραγματικότητα στρεφόμενοι σε ακαδημαϊκά γλωσσικά παιχνίδια, ο Κοσίκ εμφανίζεται ως ένας άνθρωπος που στέκεται όρθιος, που αρνείται να υποταχθεί και δε διστάζει να στοχάζεται, ενάντια στο ρεύμα, τα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας. [...]

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Από μια τραγική σύμπτωση, η έκδοση αυτής της συλλογής δοκιμίων του Κάρελ Κόσικ συνέπεσε χρονικά με την αναγγελία του θανάτου του Τσέχου φιλοσόφου (πέθανε στις 21 του περασμένου Φλεβάρη στην Πράγα). Στη γλώσσα μας είχαν κυκλοφορήσει στο παρελθόν δύο βιβλία του Κόσικ: «Η διαλεκτική του συγκεκριμένου» (Οδυσσέας, 1975) και «Η διαλεκτική της κρίσης» (Καρανάσης, 1984), μεταφρασμένα και τα δυο από τον εξαίρετο συνάδελφο Λεωνίδα Χατζηπροδρομίδη. «Η διαλεκτική του συγκεκριμένου» (1962) υπήρξε αναμφίβολα ένα από τα πιο σημαντικά φιλοσοφικά έργα που γράφτηκαν στην Ανατολική Ευρώπη μετά τον πόλεμο.

Η Αγκνες Χέλερ το συνέκρινε μάλιστα με τα έργα των Σαρτρ, Λούκατς και Αντόρνο.

Saturday, 1 August 2015

Η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ

O Κάρελ Κόσικ γεννήθηκε το 1926 στην Πράγα από εργατική οικογένεια και πέθανε το 2003. Μέλος του Τσέχικου Κομμουνιστικού Κόμματος, συμμετείχε στην αντίσταση κατά του ναζισμού, συνελήφθη από την Γκεστάπο και ως το τέλος του πολέμου έμεινε φυλακισμένος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Τέρεζιν. Μετά την απελευθέρωση της Τσεχίας, ο νεαρός Κόσικ αποφάσισε να σπουδάσει φιλοσοφία, πρώτα στο Πανεπιστήμιο της Πράγας και στη συνέχεια στη Μόσχα και στο Λένινγκραντ. Το 1953 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, το Τσέχοι ριζοσπάστες δημοκράτες, ενώ το 1962 κυκλοφόρησε το πιο σημαντικό για πολλούς έργο του: Διαλεκτική του Συγκεκριμένου. Ο Κόσικ έγραψε πολλά άρθρα σε διάφορα περιοδικά και συμμετείχε σε ποικίλες φιλοσοφικές εκδόσεις. Γενικώς θεωρείται ως ένας από τους σπουδαιότερους φιλοσόφους του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα, και συγκαταλέγεται σ' εκείνους που ενσάρκωσαν με τον καλύτερο τρόπο το πνεύμα της αντίστασης της κριτικής σκέψης. Μάλιστα, υπήρξε ένας από τους λίγους που πολέμησαν τις τρεις μεγάλες δυνάμεις καταπίεσης της σύγχρονης ιστορίας: το φασισμό, το σταλινικό γραφειοκρατικό καθεστώς και τη δικτατορία της αγοράς. 


Η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΟΥ

Ξενόγλωσσος τίτλος: DIALEKTIKA KONKRETNIHO, STUDIE O PROBLEMATICE SLOVEKA A SVETA
Εκδότης: ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Χρονολογία Έκδοσης: Σεπτέμβριος 1975
Μετάφραση: ΧΑΤΖΗΠΡΟΔΡΟΜΙΔΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ
Συγγραφέας/Δημιουργός (Ελληνικά) :ΚΟΣΙΚ ΚΑΡΕΛ



Thursday, 30 July 2015

16 ΦΑΡΦΟΥΛΑ



Κυκλοφόρησε το 16ο τεύχος του Φαρφουλά: Οι ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ του ΧΙΟΥΜΟΡ

           26/05/2013

Ανοίγουμε (χωρίς διάθεση να κλείσουμε) το πολύπλευρο θέμα του χιούμορ παρουσιάζοντας μια σειρά από τεκμήρια γέλιου και σάτιρας μαζί με φρέσκες σκέψεις και ιδέες. Δίνουμε την πρώτη πάσα και… η συνέχεια έπεται!

Από τα περιεχόμενα του τεύχους: Μπάμπης Άννινος: «Αι πηγαί του γέλωτος», Ε. Ζάχος-Παπαζαχαρίου: «Το γέλιο χτες και σήμερα», Ηλίας Κωστόπουλος: «Οι αρχαίες …σύγχρονες θεωρίες περί χιούμορ», Ανρί Μπερξόν: «Γενικά για το κωμικό», Απόστολος Θηβαίος (για το σκαριμπικό χιούμορ): «Η νύχτα στο κάστρο», Θανάσης Αθανασόπουλος: «Μουσική και χιούμορ», Δάφνη Χρονοπούλου: «Με Φρόυντ ή Αρχίλοχο ή πως τιθασεύεται το θηρίο», Ευφροσύνη Μαντά-Λαζάρου: «Ο διάπλους του σκοτεινού Αχέροντα με χιουμοριστικές αποχρώσεις», Κ. Κάλχας: «Απήλθεν ο [καραγκιοζοπαίχτης] Γιάνναρος», Έφη Χρυσού: «Οι τελευταίες οδηγίες…», Ζαχαρίας Στουφής: «Το χιούμορ και η σχέση του με τον θάνατο», Κων/νος Μπούρας: «Αποχρώσεις του σκηνικού χιούμορ»,Νίκος Ξένιος: «Ιδιωτικά χαμόγελα, δημόσιες αρετές». 

Aνιχνεύοντας το χιούμορ ανά τόπους: Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού: «Μια σατιρική “βιογραφία” της Λευκάδας και του Λευκαδίτη», Νώντας Τσίγκας (Βογατσικό): «Μπριάνις κι μπούφ’», Νάσης Αλευράς (Κοζάνη): «Η συντέλεια απ’ τουν κόσμου», Οδυσσέας Ζούλας (Αστακός Ξηρομέρου): «Τα συμβάντα στην Πάτρα».
Μεταφράσεις: Ο Μ. Δαρβίρας μεταφράζει το σημαντικό κείμενο του Τσέχου διανοητή Karel Kosík «Ο Σβέικ και η Μπουγκούλμα», η Ε. Μικέλλη το κείμενο της ομάδα Α.Ι.V. (Μπρνο, Τσεχοσλοβακία): «Το γαλάζιο χιούμορ» και ο Ν. Σταμπάκης το διήγημα της Βελγίδας υπερρεαλίστριας Marianne van Hirtum «Ευθανασία — Απαγωγή γάτας — Τριάντα φράγκα — Ο κτηνίατρος».
Εικαστικά: Εύη Τσακνιά: «Ο ιός του χιούμορ και το μικρόβιο της τέχνης».
Ποίηση και χιούμορ: Χρήστος Τουμανίδης: «Οι Γρεγερίες». Ποιήματα με χιούμορ από τις/τους: Βασιλική Γεροκώστα, Δέσποινα Καραπάνου, Πάτροκλο Λεβεντόπουλο, Θόδωρο Μπασιάκο, Σωκράτη Μαρτίνη, Γιάννη Πάσχο και Χρήστο Τσατσαρώνη


Μικρή ανθολόγηση σατιρικής ποίησης: Α. Κάλφογλου, Αθ. Χριστόπουλος, Ανδ. Λασκαράτος, Μ. Άμβλιχος, Κλ. Τριαντάφυλλος, Δ. Καμπούρογλους, Γ. Σουρής, Κ. Σκόκος, Πωλ Νορ.

Wednesday, 29 July 2015

Terezin




Concentration camp of Theresienstadt


The concentration camp of Theresienstadt was installed by the Nazis in this city, that today takes the name of Terezín and at the moment is located in Czech Republic, about 60 kilometers to the north of the Prague . 

History

The 10 of June of 1940, Gestapo took the control from Theresienstadt installing a prison in Kleine Festung (" Strength pequeña"). The 24 of November of 1941, the place was turned into Ghetto walled, that presented/displayed a facade that hid the operation of extermination of the Jews, impelled by the head of FOLL, Reinhard Heydrich . For the outer world, Theresienstadt had to appear like a Jewish colony model. A film with the title of Der Führer was even rolled schenkt give to Juden eine Stadt ( " Führer" gives a city to the Jews), to transmit that sensation. But one was a concentration camp, that also was used like field of transition towards Auschwitz and the other extermination fields .

The 3 of May of 1945, the control of the field was transferred by the Germans to the Red Cross . Few days more afternoons, the 8 of May of 1945, Red Army entered Theresienstadt.

Wednesday, 22 July 2015

Karel Kosík a dialektika konkrétního

Karel Kosík a dialektika konkrétního

09_2.jpg
Fota: Archiv FLÚ AV ČR
Kosíkovo dílo přitahuje pozornost zahraničních badatelů a je aktuální i po půl století.


Málokdo si je například vědom, že kniha Civilizace na rozcestí (první vydání 1966), kterou sestavil kolektiv autorů vedený čelným normalizátorem ČSAV Radovanem Richtou, se doposud těší serióz­­nímu zájmu západních badatelů. Skutečnost, že je R. Richta na rozdíl od J. Patočky v domácích podmínkách marginalizován, je pochopitelná. Může za ni těsné spojení intelektuálů 20. století s politikou. Vstřícněji přirozeně přijímáme dílo mluvčího Charty 77 než spisy normalizátorovy.
V případě Karla Kosíka, který ostatně v šedesátých letech 20. století patřil mezi blízké Patočkovy přátele, je ovšem situace složitější. Na počátku normalizace byl vyhozen z Filosofického ústavu ČSAV i z Filozofické fakulty UK, kde působil od roku 1968 jako profesor, a přestože mu Státní bezpečnost roku 1975 zabavila několik set stran rukopisů, nepatřil mezi čelné disidenty. Po zániku státního socialismu se navíc zařadil mezi otevřené kritiky polistopadových poměrů. Na počátku devadesátých let se sice vrátil na obě původní pracoviště, z Filozofické fakulty byl ovšem zakrátko podruhé a za nemalého mezinárodního skandálu „odejit“ pro nedostatek financí. Ucelenější filozofické dílo na téma „technického bloku“, na němž pracoval v éře normalizace, již nedokončil a jeho tehdejší texty poněkud zapadly. V českém citačním indexu dodnes nepatří k nejfrekventovanějším autorům. Na tomto faktu nemění nic ani nedávno vydaný soubor kosíkovských studií s názvem Myslitel Karel Kosík (2011).

Thursday, 16 July 2015

Ποιος είναι ο Σβέικ

Πέμπτη, 8 Νοεμβρίου 2012


Κυκλοφόρησε το τεύχος 15 του Φαρφουλά



ο ΦΑΡΦΟΥΛΑΣ τχ. 15

ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΗ
τον  Georges Méliès, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και τον Jaroslav Hašek


Στο νέο τεύχος του Φαρφουλά γράφουμε υπερασπίζοντας την αίσθηση της Αφής ως απάντηση στην απειλή της κυριαρχίας του εικονικού πολιτισμού και του κινδύνου της απονέκρωσης των απτικών αισθήσεων που αυτός επιφέρει.
Για το θέμα γράφουν δοκίμια, αφηγήσεις ποιήματα και κόμικ οι: Jan Švankmajer, Διαμαντής Καράβολας, Έλσα Κορνέτη, Σωκράτης Μαρτίνης, Κωνσταντίνος Μπούρας, Κώστας Μωράς, Πανδώρα, Νίκος Σταμπάκης, Μάνος Στεφανίδης, Χρήστος Τσατσαρώνης, Χρήστος Τουμανίδης και Κώστας Ψυχραιμίας.

Στα πλαίσια της ανακήρυξης από το περιοδικό μας του έτους 2011 ως έτος Georges Méliès ο Νίκος Σταμπάκης, ο Κώστας Ρεούσης και ο Ε. Ζάχος-Παπαζαχαρίου γράφουν για τον πρωτοπόρο μάγο του κινηματογράφου και αποτιμούν την αξία του.

Για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη φιλοξενούνται δύο κείμενα των Ε.Ζάχου-Παπαζαχαρίου και Θωμά Γκόρπα.

Ο Μάριος Δαρβίρας μεταφράζει το εμβληματικό κείμενο του Τσέχου διανοητή Karel Kosík «Ποιος είναι ο Σβέικ;» καθώς και το σατιρικό διήγημα του Jaroslav Hašek «Είμαι ο Σέρινεκ, ένας Γερμανός».

Η Ομάδα Ποίηση στην εποχή της εκποίησης γράφει με θέμα την Ουτοπία.Φιλοξενούνται επίσης ποιήματα των Γιώργου Καλοζώη, Κώστα Ρεούση και Γεωργίας Τρούλη.

Thursday, 9 July 2015

Kosík aktuální

Karel Kosík se jako jeden z prvních zabýval otázkami globalizace, nadvlády kapitálu, degradací života a krizí. Lze se jím inspirovat i v současnosti? Na to se pokusí odpovědět Zdeněk Vyšohlíd a Michael Hauser v semináři: Kosík aktuální. 



Karel Kosík psal jako jeden z prvních o tom, o čem dnes hovoří téměř všichni: o globalizaci, nadvládě kapitálu, degradaci života, krizi. 

V čem je tedy Kosík aktuální? Pouze v pojmenování problémů nebo i ve svých odpovědích? Na to se pokusí odpovědět Zdeněk Vyšohlíd a Michael Hauser v semináři Kosík aktuální, který proběhne 16. 5. od osmnácti hodin v Galerii Lapidárium (Rámová 6, Praha 1).

Wednesday, 8 July 2015

Zemřel filozof a intelektuál Karel Kosík

pátek 21. února 2003, 21:24 - PRAHA

Karel Kosík, český filosof a ve světě uznávaný kritický intelektuál, zemřel v pátek 21. února v pražské nemocnici v Motole. Hlásil se k Janu Husovi i ke Karlu Havlíčkovi Borovskému, v ironii Jaroslava Haška viděl génia, který zachytil celou tragédii nastupující epochy.
Haškův Švejk pro něho byl "špatným svědomím zbohatlíků, kariéristů, šplhavců" a napsal-li o tomto literárním hrdinovi, že "k honoraci staré i nové nechová nejmenší respekt, netouží po jejich způsobu života, jde svou vlastní cestou", psal i o svém postoji.

Sunday, 28 June 2015

Karel Kosík and dialectics of the concrete

Prague, 4– 6 June 2014
A conference organised by the Department for the Study of Modern Czech Philosophy, Institute of Philosophy, Academy of Sciences of the Czech Republic.
The conference will be conducted in English. Proposals – including a title and an abstract of 100 – 200 words – should be sent by 31 December 2013 to landa@flu.cas.cz. Submissions must be in .doc or .rtf format. Notice of acceptance will be sent by 30 January 2014. A conference fee of 100 Euros (60 Euros for students) will cover the costs of organising the conference (including conference accessories and coffee breaks). Details about the method of payment will be announced after abstract acceptance. The conference proceedings will be published as a book in 2015.
Organisers: Ivan Landa, Jan Mervart, Joseph Grim Feinberg
International Organising Committee: Johann P. Arnason, Peter Hudis, Joseph G. Feinberg, Ivan Landa, Michael Löwy, Jan Mervart, Francesco Tava